İçindekiler
- İş Güvenliği Uzmanı Ne Demek?
- İş Güvenliği Uzmanı Ne İş Yapar? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
- İş Güvenliği Uzmanı Olmak İçin Hangi Eğitimi Almak Gerekir?
- İş Güvenliği Uzmanı Olma Şartları Nelerdir?
- İş Güvenliği Uzmanı Çalışma Koşulları
- İş Güvenliği Uzmanı Mesleğinin Özellikleri
- İş Güvenliği Uzmanı Hangi Sektörlerde Çalışır?
İş Güvenliği Uzmanı Ne Demek?
İş güvenliği uzmanı; iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumaya yönelik tedbirlerin alınmasını sağlayan, bu konuda rehberlik ve denetim yapan profesyonel kişidir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında tanımlanan bu meslek, özellikle sanayi, inşaat ve üretim sektörlerinde kritik bir rol üstlenir. Temel hedef, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesidir.
İş Güvenliği Uzmanı Ne İş Yapar? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
İş güvenliği uzmanlarının görevleri geniş bir yelpazeye yayılır. İşte en temel sorumluluklar:
- İş yerindeki tehlikeleri tespit etmek ve risk değerlendirmeleri yapmak,
- İş kazalarını önleyici tedbirleri belirlemek ve uygulanmasını sağlamak,
- Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitimler vermek,
- İşyeri ortam ölçümleri yapılmasını sağlamak (gürültü, toz, aydınlatma vb.),
- Acil durum planlarını hazırlamak ve tatbikatları organize etmek,
- İSG kurul toplantılarına katılmak ve raporlar sunmak,
- Yasal mevzuata uygunluğu denetlemek ve işverene rehberlik etmek.
İş Güvenliği Uzmanı Olmak İçin Hangi Eğitimi Almak Gerekir?
İş güvenliği uzmanı olmak isteyen bireylerin belirli bir eğitim sürecinden geçmesi gerekir. Öncelikle mühendislik, mimarlık veya fen-edebiyat fakültelerinin fizik, kimya, biyoloji gibi bölümlerinden mezun olmak gereklidir. Ardından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlarda "İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitimi" alınmalıdır. Eğitim sonrası yapılan merkezi sınavdan başarılı olunması durumunda uzmanlık belgesi verilir.
İş Güvenliği Uzmanı Olma Şartları Nelerdir?
İş güvenliği uzmanı olabilmek için şu temel şartlar aranır:
- Türkiye’de geçerli bir üniversitenin ilgili bölümünden mezun olmak,
- Bakanlık onaylı İSG eğitimi almak,
- ÖSYM tarafından yapılan İş Güvenliği Uzmanlığı sınavında en az 70 puan almak,
- İlgili belgeyi aldıktan sonra, C, B veya A sınıfı uzman olarak görev almak.
Sınıflar şu şekilde ayrılır:
- C Sınıfı: Yeni başlayan uzmanlar, az tehlikeli iş yerlerinde görev alabilir.
- B Sınıfı: En az 3 yıl C sınıfı olarak çalıştıktan sonra girilen sınavla alınır.
- A Sınıfı: En az 4 yıl B sınıfı uzmanlık yapmış kişilere yöneliktir. Çok tehlikeli iş yerlerinde görev alabilirler.
İş Güvenliği Uzmanı Çalışma Koşulları
İş güvenliği uzmanlarının çalışma koşulları, iş yerinin büyüklüğüne, tehlike sınıfına ve çalıştıkları pozisyona göre değişir. Genel olarak:
- Hem ofis ortamında hem de sahada aktif olarak çalışırlar,
- Yoğun belge ve rapor hazırlama süreçlerine katılırlar,
- İşyeri teftişlerinde aktif rol alırlar,
- Acil durumlarda 7/24 hazır olmaları beklenebilir.
Özellikle inşaat, maden gibi çok tehlikeli sınıfta yer alan sektörlerde çalışan uzmanlar, sahada daha aktif rol oynar ve zorlu hava koşullarında görev alabilirler.
İş Güvenliği Uzmanı Mesleğinin Özellikleri
Bu mesleği yapan kişilerin bazı kişisel yetkinliklere sahip olması gereklidir. Bunlar arasında:
- Dikkat ve titizlik: Küçük bir ihmal büyük kazalara yol açabilir.
- Analitik düşünme: Risk değerlendirmesi yaparken çok yönlü düşünebilmelidir.
- Etkili iletişim: Hem çalışanlar hem de işverenle doğru şekilde iletişim kurmalıdır.
- Güncel mevzuat bilgisi: Yasal düzenlemeleri yakından takip etmelidir.
Bunların yanında stresle başa çıkabilme, organizasyon yeteneği ve liderlik vasıfları da oldukça önemlidir.
İş Güvenliği Uzmanı Hangi Sektörlerde Çalışır?
İş güvenliği uzmanlarına duyulan ihtiyaç çok geniş bir sektörel alana yayılmıştır. En yaygın çalışılan sektörler şunlardır:
- İnşaat sektörü: En riskli alanlardan biri olması nedeniyle yoğun şekilde iş güvenliği uzmanına ihtiyaç duyulur.
- Sanayi ve üretim: Fabrikalarda makine ve ekipman kullanımından kaynaklı riskler nedeniyle uzmanlar görev alır.
- Enerji sektörü: Elektrik üretim santralleri, doğalgaz tesisleri gibi alanlarda yoğunlukla çalışırlar.
- Madencilik: Yüksek riskli bu sektörde A sınıfı iş güvenliği uzmanları görev yapar.
- Hizmet sektörü: Bankalar, AVM'ler, kamu kurumlarında da İSG uygulamaları giderek artmaktadır.
Özellikle büyük ölçekli işletmelerde iş güvenliği uzmanı istihdamı zorunludur. Ayrıca OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) firmaları aracılığıyla da hizmet verilebilir.